۵ علامت هشداردهنده که باید فوراً پت خود را نزد دامپزشک ببرید

در دنیای پر از عشق و علاقه‌ای که میان انسان‌ها و حیوانات خانگی‌شان وجود دارد، یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های هر صاحب پت، حفظ سلامت و رفاه جسمی و روانی آن حیوان است. بسیاری از افراد با دقت و علاقه از پت خود نگهداری می‌کنند، اما با این حال، تشخیص زودهنگام نشانه‌های بیماری همچنان یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل در دامپزشکی است؛ زیرا حیوانات برخلاف انسان‌ها توانایی کلامی برای بیان درد یا ناراحتی ندارند.حیوانات اغلب تا زمانی که مشکل جسمی به مرحله‌ی پیشرفته نرسیده باشد، علائم واضحی از خود بروز نمی‌دهند. در چنین شرایطی، تنها راه برای شناسایی مشکلات احتمالی، توجه دقیق و هوشیارانه به تغییرات رفتاری و فیزیولوژیک است. دانستن اینکه چه علائمی نیازمند واکنش سریع هستند، می‌تواند در بسیاری از موارد، تفاوت میان درمان موفق و یک پیامد جبران‌ناپذیر باشد.

در این مقاله به بررسی پنج نشانه‌ی مهم و هشداردهنده می‌پردازیم که در صورت مشاهده‌ی آن‌ها، باید در اسرع وقت با دامپزشک مشورت کرده و از خوددرمانی یا انتظار برای “بهتر شدن خودبه‌خودی” جداً پرهیز کنید. این علائم می‌توانند نشانه‌ی بیماری‌های پنهان، پیش‌رونده یا اورژانسی باشند که تنها با معاینه‌ی تخصصی و بررسی‌های آزمایشگاهی قابل تشخیص و درمان هستند.

۱. بی‌حالی و کاهش سطح فعالیت (Lethargy)

بی‌حالی در حیوانات خانگی به معنای کاهش محسوس سطح انرژی، عدم تمایل به بازی، خواب‌آلودگی بیش از حد، واکنش کند به صداها و محرک‌های محیطی و یا بی‌تفاوتی نسبت به صاحبان است.

اگر سگ یا گربه‌ای که معمولاً پرجنب‌وجوش و فعال بوده ناگهان بی‌تحرک، منزوی یا ساکت می‌شود، باید این تغییر را به‌عنوان یک علامت هشدار مهم در نظر گرفت. بی‌حالی ممکن است نشانه‌ی بروز عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، بیماری‌های مزمن مثل نارسایی کلیوی یا کبدی، مشکلات قلبی، کم‌خونی، درد پنهان (مثلاً در عضلات یا مفاصل)، یا حتی آغاز بیماری‌های بدخیم باشد.

همچنین بی‌حالی ممکن است در اثر عوامل محیطی مانند گرمازدگی، استرس شدید یا مسمومیت ایجاد شود. تفاوت بی‌حالی معمول با خستگی طبیعی در این است که حیوان حتی پس از استراحت کافی هم سرحال نمی‌شود. اگر چنین تغییری را مشاهده کردید، حتی برای چند ساعت، باید آن را جدی بگیرید.(برای کسب اطلاعات بیشتر راجب درد به این لینک مراجعه کنید)

۲. بی‌اشتهایی یا تغییر در الگوی تغذیه (Anorexia or Appetite Change)

یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت در حیوانات، وضعیت اشتهای آن‌هاست. امتناع از غذا خوردن یا کاهش چشمگیر در میل به غذا معمولاً نشان‌دهنده‌ی وجود یک مشکل درونی است. این تغییر ممکن است ناشی از دردهای دهانی (مانند مشکلات دندانی یا عفونت لثه)، تب، مشکلات گوارشی، بیماری‌های کبدی و کلیوی، یا مسمومیت باشد.

در گربه‌ها، بی‌اشتهایی حتی به مدت ۲۴ ساعت می‌تواند بسیار خطرناک باشد، زیرا ممکن است منجر به لیپیدوز کبدی شود؛ اختلالی شدید که در صورت درمان نشدن، می‌تواند مرگبار باشد. در سگ‌ها، بی‌اشتهایی بیش از ۴۸ ساعت بدون علت مشخص باید بلافاصله بررسی شود. همچنین تغییر در نوع غذا (مثلاً فقط خوردن غذاهای نرم) نیز ممکن است نشانه‌ای از درد یا اختلالات گوارشی باشد.

اگر پت شما غذایش را بو می‌کند اما نمی‌خورد، یا فقط به غذاهای خاص واکنش نشان می‌دهد، حتماً باید به معاینه‌ی دامپزشکی فکر کنید. کاهش وزن ناگهانی، همراه با بی‌اشتهایی، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مزمن یا سیستمیک نیز باشد.(برای کسب اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه کنید)

۳. استفراغ یا اسهال مکرر (Persistent Vomiting or Diarrhea)

استفراغ یا اسهال گاه‌به‌گاه ممکن است در اثر عوامل ساده‌ای مانند تغییر رژیم غذایی یا خوردن خوراکی نامناسب رخ دهد، اما اگر این علائم تکرار شوند یا با علائم دیگری مانند بی‌حالی، بی‌اشتهایی، تب، یا وجود خون همراه باشند، باید فوراً جدی گرفته شوند.

استفراغ یا اسهال مکرر می‌تواند نشانه‌ی مسمومیت، عفونت‌های ویروسی (مانند پارووویروس در سگ‌ها)، بیماری‌های انگلی، پانکراتیت، اختلالات کبدی یا کلیوی و حتی انسداد روده باشد. وجود خون در مدفوع یا استفراغ به‌ویژه نشانه‌ی اورژانسی است.

در حیوانات جوان، مسن، یا با جثه‌ی کوچک، اسهال و استفراغ می‌تواند خیلی سریع باعث دهیدراسیون شدید شود که به افت فشار خون، شوک و حتی مرگ منجر می‌شود. هرگونه ادامه‌ی علائم گوارشی بیش از ۱۲ ساعت، بدون بهبودی، نیازمند رسیدگی دامپزشکی فوری است.(برای کسب اطلاعات بیشتر راجب اسهال کلیک کنید)

۴. مشکلات تنفسی (Difficulty Breathing)

هر نوع تغییر در تنفس طبیعی پت باید بسیار جدی گرفته شود. علائمی مانند تنفس سریع و سطحی، نفس کشیدن با دهان باز (به‌ویژه در گربه‌ها که اصولاً از دهان نفس نمی‌کشند)، خس‌خس، سرفه‌های مکرر، تولید صداهای ناهنجار هنگام دم و بازدم، یا تغییر رنگ لثه‌ها به آبی، خاکستری یا سفید، از علائم واضح مشکلات تنفسی یا نارسایی قلبی هستند.

مشکلات تنفسی می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری‌های ریوی، ناهنجاری‌های قلبی، وجود جسم خارجی در نای، واکنش‌های آلرژیک شدید یا حتیتومورهای فضای قفسه‌ی سینه تومورهای فضای قفسه‌ی سینه باشند. در برخی موارد، ورود مقدار کمی آب یا استفراغ به مسیر تنفسی نیز می‌تواند منجر به آسپیراسیون و ایجاد ذات‌الریه شود.(میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر راجب موضوعاتی که هایلایت شده کلیک کنید.)

تنفس دشوار، به‌ویژه اگر با اضطراب و بی‌قراری همراه باشد، به‌هیچ‌وجه نباید منتظر “بهتر شدن” بماند. در چنین شرایطی، مراجعه‌ی سریع به دامپزشکی اورژانسی کاملاً ضروری است.

۵. تغییرات ناگهانی در رفتار یا علائم عصبی (Behavioral or Neurological Changes)

حیوانات ممکن است در اثر بیماری‌های عصبی یا مشکلات سیستمیک دچار تغییرات رفتاری شوند. این تغییرات شامل پرخاشگری ناگهانی، ترس غیرعادی، گیجی، بی‌قراری، عدم تعادل، چرخیدن به دور خود، افتادن، لرزش، تشنج، و حتی کاهش هوشیاری یا کما هستند.

این علائم ممکن است ناشی از تومورها، ضربه‌ی مغزی، مسمومیت با مواد شیمیایی یا گیاهان سمی، اختلالات متابولیک مثل هیپوگلیسمی (به‌ویژه در توله‌سگ‌ها)، یا مشکلات مادرزادی سیستم عصبی باشند.

حیواناتی که دچار تشنج می‌شوند، حتی اگر تشنج کوتاه باشد، باید توسط دامپزشک ویزیت شوند، چراکه تکرار تشنج‌ها ممکن است به مغز آسیب دائمی وارد کند. همچنین تغییرات رفتاری ناگهانی می‌توانند از نشانه‌های درد مزمن نیز باشند، به‌خصوص اگر با علائم فیزیکی دیگری همراه شوند.(برای کسب اطلاعات بیشتر راجب پرخاشگری سگ هابه این لینک مراجعه کنید)

نتیجه‌گیری

سلامت حیوانات خانگی، بیش از هر چیز، به دقت و آگاهی صاحبان آن‌ها وابسته است. درک و شناخت علائم اولیه‌ی بیماری می‌تواند نقش کلیدی در موفقیت درمان ایفا کند. حیوانات زبان ندارند تا به ما بگویند که چه دردی دارند؛ اما بدن آن‌ها، زبان مخصوص خود را دارد.اگرچه برخی تغییرات ممکن است بی‌اهمیت به نظر برسند، اما بی‌توجهی به علائم هشداردهنده می‌تواند منجر به پیشرفت بیماری و افزایش هزینه‌های درمان، یا حتی از دست دادن پت عزیزتان شود. در موارد ذکرشده در این مقاله، تعلل جایز نیست. اقدامات سریع، مراجعه به دامپزشک و شروع درمان در زمان مناسب، می‌تواند تفاوت میان بهبودی کامل و فاجعه باشد.

به یاد داشته باشید: در علم دامپزشکی، همیشه پیشگیری و تشخیص زودهنگام، بهترین مسیر برای حفظ سلامت حیوانات است.

اگر تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری های مختلف سگ ها و گربه ها دارید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام کنید.

لینک مقالات بیماری ها

دکتر مژده فهری-کلینیک دامپزشکی آدورینا