نارسایی کلیه در گربه چیست؟
کلیه‌ها عضو حیاتی بدن گربه هستند و نقش تصفیه خون و دفع مواد زائد را بر عهده دارند. نارسایی کلیه زمانی رخ می‌دهد که این اندام به درستی عمل نکند و مواد سمی در بدن جمع شوند. این بیماری به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- نارسایی مزمن کلیه (CKD): معمولاً در گربه‌های بالغ و مسن دیده می‌شود و به آرامی پیشرفت می‌کند.
- نارسایی حاد کلیه (AKI): به‌صورت ناگهانی ایجاد می‌شود و نیاز به درمان اورژانسی دارد.
نشانه‌ها و علائم نارسایی کلیه در گربه‌ها
شناخت علائم اولیه، کلید شناسایی و درمان زودهنگام بیماری است:
- افزایش مصرف آب و پررنگ شدن ادرار
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- بوی بد دهان
- بی‌حالی و ضعف عمومی
- استفراغ‌های مکرر
- خشکی و زبری موها
- ادرار با حجم زیاد یا بالعکس، کاهش ادرار
- کم‌خونی و زخم‌های دهانی
توجه: گاهی این علائم با دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شوند. هر تغییری در رفتار یا ظاهر گربه را جدی بگیرید و با دامپزشک مشورت کنید.
دلایل ابتلا به نارسایی کلیه در گربه‌ها
- افزایش سن (بزرگترین عامل خطر)
- بیماریهای عفونی و ویروسی
- تغذیه نامناسب و کمبود آب
- مصرف داروهای سمی یا مواد شیمیایی
- نژاد (برخی نژادها مثل پرشین بیشتر در معرض خطرند)
روش‌های نوین تشخیص نارسایی کلیه در گربه
بلافاصله پس از مشاهده علائم، دامپزشک با روش‌های زیر بیماری را تشخیص می‌دهد:
- آزمایش خون (بررسی کراتینین، BUN و SDMA)
- آزمایش ادرار (بررسی وزن مخصوص و وجود پروتئین/خون)
- سونوگرافی کلیه
- اندازه‌گیری فشار خون
امروزه آزمایش SDMA روش تشخیص سریع و زودهنگام نارسایی کلیه است و از اهمیت بالایی برخوردار است.
راه‌های درمان نارسایی کلیه در گربه ها
درمان بستگی به حاد یا مزمن بودن بیماری دارد، اما معمولاً شامل موارد زیر است:
- تزریق سرم و مایعات درمانی
- رژیم غذایی مخصوص (غذای خشک یا مرطوب مخصوص بیماری کلیوی)
- داروهای حمایتی برای کاهش فشارخون، مقابله با کم‌خونی و رفلاکس
- مصرف فسفر بایندر و مکمل پتاسیم
- پیگیری و کنترل منظم عملکرد کلیه با آزمایش دوره‌ای
- درمان علت زمینه‌ای (عفونت یا مسمومیت)
نکته مهم: هیچ دارویی بدون نظر دامپزشک مجاز نیست، چون ممکن است وضعیت را بدتر کند.
پیشگیری از نارسایی کلیه در گربه‌ها
- آب تازه و کافی همیشه در دسترس باشد
- تغذیه با غذای باکیفیت و مخصوص گربه
- مراجعه سالانه به دامپزشک برای غربالگری سلامت
- اجتناب از داروها و مواد شیمیایی سمی
- کنترل وزن و پیشگیری از چاقی
- پیشگیری از وقوع استرس و رسیدگی به بهداشت دهان و دندان
جدول خوراکیهای مجاز و ممنوع
خوراکی مجاز خوراکی ممنوع
| غذای مخصوص کلیوی گربه | غذای سگ، غذای عمومی انسان |
| مرغ و ماهی پخته بدون ادویه | گوشت خام، جگر زیاد |
| آب تازه فراوان | شیر و لبنیات سنگین |
| سبزیجات پخته بی‌نمک | سیر و پیاز، کاکائو، انگور، کشمش |
| برنج و سیب‌زمینی پخته | غذاهای چرب، پرنمک و ادویه‌دار |
رژیم کلیوی پیشنهادی برای گربه‌های مبتلا
- استفاده از غذای تجاری مخصوص کلیه (مثل رویال کنین Kidney یا Purina Renal)
- در صورت نبود غذای صنعتی، غذای خانگی با پروتئین کنترل‌شده (مرغ یا ماهی پخته، سبزیجات پخته)
- قطع غذای پرنمک، پر فسفر و پروتئین بالا
- دادن آب تازه و تمیز به صورت دائم
نکته: مشورت با دامپزشک برای تنظیم رژیم غذایی الزامی است.
توصیه‌های خانگی و پیگیری
- مراقبت از وزن و تغذیه
- جلوگیری از استرس محیطی
- تمیز نگه داشتن ظرف آب و غذای گربه
- ثبت تغییرات رفتار یا ظاهر و اطلاع‌رسانی به دامپزشک
- ارائه مکمل‌ها طبق نظر پزشک
داستان موفقیت در آدورینا (نمونه واقعی از سنندج)
در کلینیک دامپزشکی آدورینا سنندج، بارها شاهد درمان موفقیت‌آمیز گربه‌های مبتلا به نارسایی کلیه بوده‌ایم. با تشخیص به‌موقع، استفاده از رژیم غذایی مناسب، داروهای تخصصی و مراقبت پیوسته، امکان کنترل بیماری و بهبود کیفیت زندگی گربه عزیزتان وجود دارد. داستان براونی تنها یک نمونه از تعداد بالای موارد درمان شده است.
بخش پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. آیا نارسایی کلیه در گربه‌ها درمان قطعی دارد؟
خیر، درمان قطعی نیست اما با مراقبت و کنترل دارویی، کیفیت زندگی بسیار بهتر می‌شود.
۲. مصرف داروها را می‌توان قطع یا عوض کرد؟
هرگز بدون اجازه دامپزشک دارو را کم یا زیاد نکنید.
۳. آیا تغذیه خانگی مناسب است؟
فقط در صورتی که تحت نظر دامپزشک باشد و اصول تغذیه کلیوی رعایت شود.
۴. علائم هشداردهنده بازگشت یا تشدید بیماری چیست؟
کاهش اشتها، بی‌حالی، استفراغ یا بازگشت علائم قبلی سریعا به دامپزشک اطلاع داده شود.
جمع‌بندی
نارسایی کلیه، بیماری خطرناک اما قابل کنترل در گربه‌هاست. با آگاهی و مراقبت، زندگی طولانی‌تر و بهتری برای همراه پشمالوی خود رقم بزنید. کلینیک دامپزشکی آدورینا سنندج، همراه مطمئن شما در مسیر تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماریهای تخصصی گربه است.
دکتر سیما احسن
دامپزشک کلینیک آدورینا
بورد تخصصی بیماریهای داخلی حیوانات خانگی
اینترنشیپ دامپزشکی حیات وحش از آفریقای مرکزی، مالاوی
دیدگاه خود را بنویسید