اقدامات اولیه اصولی در مواجهه با گربه تصادفی
در برخورد با گربه‌ای که دچار سانحه‌ی رانندگی شده است، حفظ آرامش و انجام اقدامات اولیه‌ی صحیح قبل از انتقال به کلینیک دامپزشکی می‌تواند در بسیاری از موارد تفاوت بین زنده ماندن و از دست رفتن حیوان را ایجاد کند. بررسی‌های دامپزشکی نشان داده است که بیشترین آسیب‌های مرگ‌آور در تصادفات مربوط به شوک، خونریزی‌های شدید، آسیب مغزی، آسیب نخاعی، و تروماهای قفسه‌ی سینه هستند. بنابراین، مدیریت اولیه دقیق و علمی، اهمیت حیاتی دارد.
۱. حفظ آرامش
در ابتدا، لازم است فرد در مواجهه با گربه دچار هیجان، استرس یا واکنش‌های عجولانه نشود. گربه‌های دچار درد شدید، ترس، یا شوک می‌توانند واکنش‌های دفاعی ناگهانی مثل گاز گرفتن یا چنگ زدن نشان دهند. آرامش انسان کمک می‌کند تا کنترل شرایط به شکل حرفه‌ای‌تری انجام شود و تصمیم‌های اشتباه کاهش یابد. همچنین آرامش باعث کاهش تحریک بیشتر حیوان و جلوگیری از تشدید استرس متابولیک و قلبی حیوان می‌شود.
۲. ارزیابی وضعیت حیوان
ارزیابی باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود اما با دقت بالا. هدف، تشخیص سریع خطرات تهدیدکننده‌ی حیات است.
الف) وضعیت هوشیاری (Neurological State)
بررسی کنید حیوان بیدار است؟ نیمه‌هوشیار؟ بیهوش؟
واکنش به صدا و لمس، اندازه مردمک‌ها، و هماهنگی حرکتی شاخص‌های مهم هستند. مردمک‌های بسیار گشاد و بی‌واکنش می‌تواند نشانه آسیب مغزی یا شوک شدید باشد.
ب) بررسی تنفس (Respiratory Evaluation)
به شکل تنفس نگاه کنید؛ نفس‌های سریع و سطحی، خس خس، صداهای غیرطبیعی، تنفس شکمی برجسته، یا تنفس با دهان باز در گربه بسیار نگران‌کننده است.
وجود آسیب قفسه سینه (شکستگی دنده، هموتوراکس، پنوموتوراکس) در تصادفات بسیار شایع است.
ج) بررسی نبض و گردش خون (Cardiovascular Assessment)
نبض را از شریان فمورال (داخل ران) می‌توان لمس کرد. نبض ضعیف و نامنظم، یا رنگ لثه‌ها که به جای صورتی، سفید، آبی، یا خاکستری باشد، از علائم شوک و کاهش پرفیوژن بافتی است.
رنگ مخاط دهان شاخص بسیار عینی برای ارزیابی خونرسانی است.
د) بررسی خونریزی‌های واضح و زخم‌ها
به دنبال خونریزی‌های فعال، زخم‌های باز عمیق، له شدگی بافت، پارگی پوست، خروج محتویات شکمی یا استخوان از پوست باشید. هرکدام نیاز به کنترل فوری دارد.
هـ) ارزیابی احتمال آسیب استخوانی یا نخاعی
اگر گربه توان حرکت ندارد، فریاد درد هنگام لمس مهره‌ها یا اندام‌ها دارد، یا پاها به شکل غیرطبیعی قرار گرفته‌اند، احتمال آسیب اسکلتی یا نخاعی بسیار بالا است. برخورد خشن یا تکان غیرضروری در این شرایط می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیر ایجاد کند.
-در تروما، همیشه فرض را بر وجود آسیب داخلی می‌گذاریم حتی اگر از بیرون معلوم نباشد، چون تروماهای داخلی بسیار شایع‌تر از چیزی هستند که ظاهراً دیده می‌شود.
-اگر حیوان بیهوش است یا تنفس ضعیف دارد، احتمال ضربه مغزی یا آسیب شدید قفسه‌ی سینه بسیار بالاست. در این شرایط، هرگونه تکان شدید یا جابجایی اشتباه می‌تواند وضعیت را وخیم‌تر کند.
۳. جلوگیری از خونریزی شدید
خونریزی کنترل‌نشده، از مهم‌ترین عوامل مرگ در دقایق اولیه پس از تروما است. در صورت مشاهده خونریزی شدید، باید با استفاده از گاز استریل یا پارچه‌ی تمیز، فشار مستقیم و مداوم روی محل خونریزی اعمال شود. از تورنیکه فقط در موارد بسیار شدید و غیرقابل کنترل و با احتیاط زیاد استفاده می‌شود، چون می‌تواند باعث آسیب بافتی اضافه شود. هرگز از مواد غیر بهداشتی، خاک، پودرهای سنتی یا پنبه روی زخم استفاده نکنید.
۴. بی‌حرکت نگه داشتن حیوان
احتمال شکستگی ستون فقرات، لگن، دنده‌ها، یا اندام‌های حرکتی در تصادفات گربه بسیار بالا است. جابجایی نادرست می‌تواند باعث آسیب نخاعی دائمی، تشدید خونریزی داخلی یا آسیب بیشتر بافت‌ها شود. باید حیوان را روی سطح سخت (مانند چوب، تخته، کارتن ضخیم) به صورت ثابت قرار داد و از تغییر پوزیشن ناگهانی جلوگیری کرد. گردن و ستون فقرات باید در راستای طبیعی بدن تثبیت شوند.
۵. گرم نگه داشتن حیوان
گربه‌ی تصادفی، به ویژه در حالت شوک، دمای بدن را بسیار سریع از دست می‌دهد. هیپوترمی شدت شوک را چندین برابر افزایش می‌دهد و می‌تواند موجب اختلالات گردش خون و تنفسی شود. استفاده از پتو، حوله یا لباس خشک روی بدن حیوان بدون فشردن یا فشار روی محل آسیب به حفظ دمای بدن کمک می‌کند. گرمایش مستقیم شدید (مثل بطری آب داغ) روی محل آسیب توصیه نمی‌شود.
۶. انتقال فوری به دامپزشکی
اقدامات اولیه فقط برای ثبات موقت حیوان است و جایگزین درمان حرفه‌ای نیست. تروماهای داخلی، هواگرفتگی قفسه سینه، خونریزی داخلی، پارگی احشاء، و آسیب‌های عصبی با چشم قابل تشخیص نیستند و نیاز به بررسی و تصویربرداری فوری دارند. حیوان باید در سریع‌ترین زمان ممکن، با حفظ تثبیت فیزیکی و بدون تکان اضافی به نزدیک‌ترین مرکز دامپزشکی منتقل شود.
جمع‌بندی
در مواجهه با گربه تصادفی، واکنش درست، علمی و اصولی اولین دقایق، حیاتی‌ترین بخش کمک‌رسانی است. حفظ آرامش، ارزیابی صحیح، کنترل خونریزی، جلوگیری از حرکت غیرضروری، گرم نگه داشتن حیوان، و انتقال سریع به کلینیک، شانس زنده ماندن و درمان موفق را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر راجب چنین شرایط مشابهی در سگ ها به لینک زیر مراجعه کنید
https://www.adorinapetclinic.com/post-76
دکتر مژده فهری-کلینیک دامپزشگی آدورینا
دیدگاه خود را بنویسید