انگل‌های داخلی و خارجی در پرندگان زینتی و راه‌های کنترل آن‌ها
انگل‌ها یکی از مشکلات شایع سلامت پرندگان زینتی هستند و می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر رشد، فعالیت و سیستم ایمنی پرنده داشته باشند. این موجودات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: انگل‌های داخلی که عمدتاً در روده و اندام‌های داخلی زندگی می‌کنند و انگل‌های خارجی که روی پوست و پرها حضور دارند. شناخت دقیق این انگل‌ها، علائم آن‌ها و روش‌های پیشگیری و درمان، برای هر صاحب پرنده و دامپزشک ضروری است.
۱. انگل‌های داخلی
انواع شایع:
•کرم‌های روده‌ای: شامل Ascaridia spp., Capillaria spp., Heterakis spp.
•انگل‌های میکروسکوپی مانند برخی تک‌یاخته‌ها (Protozoa)
علائم بالینی:
•کاهش اشتها و بی‌حالی
•کاهش وزن و رشد ضعیف پرنده
•اسهال یا مدفوع غیرطبیعی
•ظاهر نامناسب پرها و کاهش نشاط
گونه‌های حساس:
•طوطی‌ها مانند عروس هلندی و ماکائو: کاهش وزن شدید و بی‌حالی
•مرغ عشق و مرغ مینا: پرهای بدحالت و کاهش فعالیت
•فنچ‌ها و قناری‌ها: کاهش اشتها و ضعف عمومی
روش‌های پیشگیری:
•استفاده از داروهای ضد کرم داخلی طبق نظر دامپزشک
•رعایت بهداشت محیط و شستشوی دوره‌ای قفس
•قرنطینه پرندگان جدید به مدت حداقل ۳۰ روز
درمان:
•داروهای ضد کرم مناسب برای هر گونه پرنده
•کنترل و درمان همزمان بیماری‌های ثانویه
•بهبود شرایط تغذیه و محیط نگهداری
۲. انگل‌های خارجی
انواع شایع:
•مایت‌ها (کنه‌های ریز پوستی)
•شپش‌ها و کنه‌های پرنده
•برخی انگل‌های قارچی که روی پر و پوست اثر می‌گذارند
علائم بالینی:
•خارش شدید و رفتار پرکنی
•التهاب پوست و پرها
•کاهش فعالیت و بی‌حالی
•در موارد شدید، کاهش وزن و مشکلات تنفسی ثانویه
گونه‌های حساس:
•طوطی‌ها و مرغ عشق: حساسیت بالا و پرکنی ناشی از تحریک مداوم
•فنچ‌ها و قناری‌ها: کاهش وزن و علائم تنفسی در موارد شدید
روش‌های پیشگیری:
•شستشوی منظم قفس و لوازم جانبی
•جلوگیری از تراکم زیاد پرندگان
•قرنطینه پرندگان جدید
•استفاده از اسپری‌ها یا محلول‌های ضد انگل خارجی طبق نظر دامپزشک
بررسی دوره‌ای پرندگان برای وجود انگل‌ها و اقدام سریع در صورت مشاهده علائم، از شیوع گسترده جلوگیری می‌کند.
درمان
درمان انگل‌ها معمولاً شامل داروهای ضد کرم برای انگل‌های داخلی و محلول‌ها یا اسپری‌های مخصوص برای انگل‌های خارجی است. استفاده از داروها باید تحت نظر دامپزشک و بر اساس نوع انگل و گونه پرنده انجام شود تا از سمیت و آسیب به پرنده جلوگیری شود. علاوه بر درمان دارویی، بهبود شرایط محیطی و تغذیه مناسب باعث افزایش مقاومت پرنده در برابر عفونت‌های ثانویه و بازگشت سلامت عمومی می‌شود
جمع‌بندی
انگل‌ها چه داخلی و چه خارجی، می‌توانند سلامت پرندگان زینتی را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. تشخیص به موقع علائم، رعایت بهداشت، قرنطینه پرندگان جدید و درمان دارویی مناسب، کلید پیشگیری و کنترل این مشکلات است. مراقبت علمی و منظم از پرندگان، باعث کاهش شیوع انگل‌ها و حفظ سلامت عمومی آن‌ها می‌شود.
دکتر مژده فهری-کلینیک دامپزشکی آدورینا
دیدگاه خود را بنویسید