ماهیان آکواریومی

مقدمه
ماهی‌های آکواریومی، گروهی از ماهیان زینتی هستند که به‌منظور نگهداری و تماشای آن‌ها در آکواریوم‌های خانگی، عمومی یا تحقیقاتی پرورش داده می‌شوند. این ماهیان به‌دلیل رنگ‌های زیبا، حرکات آرامش‌بخش و رفتارهای جالب؛ محبوبیت زیادی در میان علاقه‌مندان به حیوانات خانگی دارند. نگهداری از ماهیان آکواریومی نه تنها یک سرگرمی جذاب و آموزنده به‌شمار می‌رود، بلکه می‌تواند حس آرامش و تمرکز را در محیط زندگی یا کار افزایش دهد. انواع مختلفی از ماهیان آب شیرین و آب شور برای آکواریوم‌ها پرورش داده می‌شوند، که هر یک نیازهای خاصی از نظر دما، تغذیه، شرایط آب و همزیستی با سایر ماهیان دارند. از محبوب‌ترین ماهیان آکواریومی می‌توان به گلدفیش، گوپی، آنجل فیش(فرشته ماهی)، دیسکس، بتا، تترا نئون و... اشاره کرد.با پیشرفت علم و تکنولوژی، تجهیزات مدرن‌تری برای تأمین نیازهای زیستی ماهیان طراحی شده‌اند که امکان نگهداری حرفه‌ای‌تر و آسان‌تر آن‌ها را فراهم می‌سازند. با این حال، آشنایی با اصول پایه زیست‌شناسی و رفتار ماهیان، نقش مهمی در موفقیت و سلامت آکواریوم دارد.در ادامه قصد داریم به معرفی ماهی‌ها و شرایط نگهداری آنها بپردازیم.

1.ماهی طلایی (گلدفیش)

گلدفیش یا ماهی طلایی یکی از محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین ماهیان آکواریومی آب شیرین است که نخستین بار در چین باستان اهلی‌سازی و پرورش داده شد. این ماهی از خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) بوده و امروزه گونه‌ها و نژادهای بسیار متنوعی از آن با اشکال و رنگ‌های گوناگون در سراسر جهان نگهداری می‌شوند. در شرایط مناسب، گلدفیش می‌تواند تا ۱۰ سال یا بیشتر عمر کند (برخی حتی تا ۲۰ سال یا بیشتر).

ویژگی‌های ظاهری:
•رنگ: عمدتاً طلایی، نارنجی، قرمز، سفید، مشکی یا ترکیبی از این رنگ‌ها.
•اندازه: بسته به نوع و شرایط نگهداری، ممکن است بین ۵ تا ۳۰ سانتی‌متر رشد کند.
•شکل بدن: برخی نژادها دارای بدنی کشیده و ساده‌اند (مانند گلدفیش معمولی)، در حالی که برخی دیگر بدنی گرد و باله‌هایی بلند و فن‌مانند دارند (مانند گلدفیش دم‌چادری، اوراندا یا ریوکین).

شرایط نگهداری:
•دمای آب: بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد.
•pH مناسب آب: حدود ۶.۵ تا ۷.۵.
•نوع آکواریوم: گلدفیش‌ها به فضای زیادی برای شنا نیاز دارند. هر گلدفیش بالغ به حداقل ۳۰ لیتر آب نیاز دارد.
•همزیستی: معمولاً با سایر گلدفیش‌ها یا ماهیان آرام سازگارند، اما با ماهیان کوچک‌تر یا حساس‌تر سازگاری کمتری دارند.

تغذیه:
گلدفیش‌ها همه‌چیزخوار هستند و می‌توانند از انواع غذای خشک، پلت، سبزیجاتی مانند نخودفرنگی پخته یا اسفناج، و گاهی غذاهای زنده مانند کرم خونی تغذیه کنند. با این حال، پرخوری یا تغذیه نامناسب می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی یا شناوری در آن‌ها شود.
پوسیدگی باله از بیماری‌های شایع در گلدفیش ها است زیرا تولید آمونیاک زیادی دارند، بنابراین فیلتراسیون قوی و تعویض منظم آب ضروری است.

2.گوپی

گوپی یکی از محبوب‌ترین ماهیان آکواریومی آب شیرین است که به‌دلیل رنگ‌های متنوع، رفتارهای اجتماعی، زادآوری آسان و نگهداری ساده، بین تازه‌کارها و حرفه‌ای‌ها بسیار پرطرفدار است. این ماهی از خانواده Poeciliidae و بومی آب‌های گرمسیری آمریکای جنوبی است. عمر متوسط گوپی‌ها 1 تا 2 سال است، اما در شرایط مناسب ممکن است بیشتر هم عمر کنند.

ویژگی‌های ظاهری:
•رنگ: تنوع رنگی بسیار بالا، شامل قرمز، آبی، سبز، نارنجی، زرد، و ترکیبی از آن‌ها.
•اندازه: نرها معمولاً ۳ تا ۴ سانتی‌متر و ماده‌ها کمی بزرگ‌تر، حدود ۴ تا ۶ سانتی‌متر.
•تفاوت جنسی:
•نرها رنگارنگ‌تر و دارای باله دمی بلند و زیبایی هستند.
•ماده‌ها بدنی بزرگ‌تر و رنگ‌پریده‌تر دارند.

شرایط نگهداری:
•دمای مناسب آب: ۲۲ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد.
•pH آب: حدود ۶.۸ تا ۷.۸.
•آکواریوم مناسب: آکواریوم‌های گروهی با فضای کافی برای شنا، گیاهان طبیعی و سنگریزه‌های نرم.
•همزیستی: گوپی‌ها صلح‌طلب هستند و با بسیاری از ماهیان آرام سازگارند، اما نباید با ماهیان پرخاشگر یا گونه‌هایی که باله‌ها را می‌جوند (مانند برخی گونه‌های بارب) نگهداری شوند.
•گوپی‌ها آب تمیز و گرم را دوست دارند؛ تعویض منظم بخشی از آب ضروری است.
•نگهداری چند نر با یک یا دو ماده توصیه نمی‌شود، چون نرها ممکن است باعث استرس ماده‌ها شوند. نسبت مناسب حدود ۱ نر به ۲ یا ۳ ماده است.
تغذیه:
گوپی‌ها همه‌چیزخوار هستند. می‌توانند از غذاهای آماده (پلت، پولکی)، غذاهای زنده (مثل دافنی، کرم خونی)، و سبزیجات نرم‌شده تغذیه کنند. برای حفظ رنگ و سلامت آن‌ها، تغذیه متنوع توصیه می‌شود.

بیماری‌های شایع:
مخملک که با علائمی چون تنفس سریع و ایجاد پوششی طلایی_مخملی روی پوست خود را نشان می‌دهد و باید برای درمان به دامپزشک مراجعه کرد
کرم روده‌ای دیگر بیماری رایج در گوپی هاست که با علامتی چون خروج کرم‌های قرمز رنگ از مخرج نمایان می‌شود.

3.فرشته ماهی (آنجل فیش)

آنجل‌فیش یا فرشته ماهی، یکی از زیباترین و پرطرفدارترین ماهیان آکواریومی آب شیرین است. این ماهی بومی رودخانه‌های آرام و گرمسیری آمازون در آمریکای جنوبی بوده و با شکل مثلثی بدن، باله‌های بلند و رفتار آرام، زیبایی خاصی به آکواریوم می‌بخشد.عمر آنها بین 8 تا 10 سال است.

ویژگی‌های ظاهری:
•بدن: نازک، بلند و مثلثی‌شکل.
•رنگ: طیف وسیعی از رنگ‌ها و الگوها از جمله نقره‌ای با خط‌های مشکی، طلایی، مرمری، کوی، مشکی یک‌دست و حتی آلبینو.
•اندازه: تا ۱۵ سانتی‌متر طول و ۲۰ سانتی‌متر ارتفاع (با احتساب باله‌ها).
•حرکت: آرام و شناور، با حرکاتی نرم و سلطنتی.

شرایط نگهداری:
•دمای آب: ۲۴ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد.
•pH مناسب: ۶.۵ تا ۷.۵.
•حجم مناسب آکواریوم: حداقل ۸۰ لیتر برای یک جفت، هرچه بزرگ‌تر بهتر.
•دکوراسیون: گیاهان طبیعی، فضاهای پنهان، جریان آب ملایم.
•آنجل‌فیش‌ها به کیفیت بالای آب بسیار حساس‌اند؛ تعویض منظم آب و فیلتراسیون مناسب ضروری است.
•بهتر است به صورت گروهی (۴ تا ۶ عدد) نگهداری شوند، اما در سن بلوغ ممکن است دعوا بر سر قلمرو شکل بگیرد.

تغذیه:
•همه‌چیزخوارند: غذای خشک (پلت و پولکی)، غذاهای منجمد یا زنده (کرم خونی، آرتمیا)، و گاهی سبزیجات نرم.
•تغذیه متنوع، به سلامت و شادابی رنگ آن‌ها کمک می‌کند.

بیماری‌های شایع:
بیماری هگزامیتا با علائمی چون کاهش وزن و زخم‌های سر و نیاز به مراجعه به دامپزشک دارد.
عفونت های قارچی

4.ماهی بتا

ماهی بتا، که با نام‌های دیگر مانند «ماهی جنگجو» یا «فایتر» (Siamese Fighting Fish) نیز شناخته می‌شود، یکی از زیباترین و خاص‌ترین ماهیان آکواریومی آب شیرین است. این ماهی بومی تایلند، کامبوج و ویتنام است و به‌دلیل رنگ‌های خیره‌کننده، باله‌های بلند و رفتار خاص، محبوبیت زیادی در میان علاقه‌مندان به آکواریوم دارد. عمر بتا معمولا بیسن 2 تا 4 سال است.

ویژگی‌های ظاهری:
•رنگ: بسیار متنوع؛ قرمز، آبی، بنفش، سبز، سفید، مشکی، زرد، و ترکیبی از آن‌ها.
•اندازه: معمولاً بین ۵ تا ۷ سانتی‌متر.
•باله‌ها: بلند، پرشکوه و دارای اشکال مختلف بسته به نژاد (نظیر هاف‌مون، کراون‌تیل، ویل‌تیل، پلوکات).
•جنسیت:
•نرها رنگارنگ‌تر و دارای باله‌های بلندتر هستند.
•ماده‌ها بدنی کوچکتر، رنگ کمتر و باله‌های کوتاه‌تری دارند.

شرایط نگهداری:
•دمای مناسب آب: ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد (به گرما حساس‌اند).
•pH مناسب: حدود ۶.۵ تا ۷.۵.
•حجم آکواریوم: حداقل ۵ لیتر برای هر بتا. آکواریوم‌های بزرگ‌تر و با گیاه طبیعی ترجیح داده می‌شود.
•هوادهی: بتاها از طریق اندام خاصی به نام لابیرنت می‌توانند اکسیژن را مستقیماً از هوا دریافت کنند، بنابراین در آب‌های کم‌اکسیژن هم زنده می‌مانند.
•برخلاف باور عمومی، بتاها نباید در ظرف‌های کوچک یا تنگ زندگی کنند؛ اگرچه تحمل شرایط سخت را دارند، اما برای شادابی و عمر بیشتر، آکواریوم گرم، تمیز و مجهز با گیاه و دکور توصیه می‌شود.
•نرهای بتا نسبت به هم بسیار پرخاشگرند و نباید با هم در یک آکواریوم نگهداری شوند، چون ممکن است تا حد مرگ با هم بجنگند.
•نرها گاهی با ماده‌ها نیز رفتار تهاجمی دارند، مگر در زمان تولید مثل.
•با ماهیان آرام و غیرپرخاشگر که باله‌های دراز ندارند، قابل نگهداری هستند، اما باید با احتیاط ترکیب شوند.

تغذیه:
•گوشت‌خوار هستند. علاقه‌مند به غذاهای پروتئینی مانند:
•کرم خونی، دافنی، آرتمیا (زنده یا منجمد)
•غذاهای خشک مخصوص بتا
•پرخوری ممکن است باعث نفخ یا مشکلات گوارشی شود، بنابراین ۱ تا ۲ وعده کم در روز کافی است.

بیماری‌های شایع:
پوسیدگی باله‌ها که با علائمی چون فرسایش باله‌ها و التهاب لبه‌ها همراه است.
بیماری VHS: که با علائمی چون تورم شکم و خونریزی آبشش‌ها همراه است و باید برای درمان به دامپزشک مراجعه کرد.

5.ماهی دیسکس

ماهی دیسکس یکی از زیباترین، چشم‌نوازترین و البته حساس‌ترین ماهیان آکواریومی آب شیرین است. به‌دلیل شکل گرد و بدنی فشرده، رنگ‌های خارق‌العاده و حرکات آرامش‌بخش، به دیسکس لقب «پادشاه آکواریوم» داده‌اند. این ماهی بومی رودخانه‌ی آمازون در آمریکای جنوبی است و در طبیعت در آب‌های گرم، نرم و اسیدی زندگی می‌کند.

ویژگی‌های ظاهری:
•شکل بدن: گرد و دیسک‌مانند (به همین دلیل نام دیسکس دارد).
•رنگ: بسیار متنوع؛ آبی، قرمز، نارنجی، سبز، سفید، طلایی، با طرح‌هایی مانند خطوط، خال‌ها و نقوش شعله‌مانند.
•اندازه: تا حدود ۱۵–۲۰ سانتی‌متر.
•حرکت: بسیار آرام، شناوری نرم و باوقار.

شرایط نگهداری:
دیسکس نسبت به بسیاری از ماهیان دیگر حساس‌تر است و نیاز به مراقبت ویژه دارد.
•دمای آب: ۲۸ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد (گرم‌پسند است).
•pH مناسب: حدود ۶ تا ۷ (آب نرم و کمی اسیدی).
•سختی آب: بسیار پایین (آب نرم).
•حجم آکواریوم: حداقل ۲۵۰ لیتر برای یک گروه کوچک (حداقل ۵ تا ۶ عدد).
•تعویض آب: منظم (مثلاً ۲۰ تا ۳۰ درصد در هفته یا بیشتر).
•دیسکس برای آکواریوم‌داران با تجربه مناسب‌تر است، چون نیاز به کیفیت آب بسیار بالا و شرایط پایدار دارد.
•استرس، تغییر ناگهانی آب، دمای پایین، یا ماهیان مهاجم می‌توانند به سرعت باعث بیماری شوند.
•در آکواریوم دیسکس بهتر است از فیلتر قوی، بخاری دقیق، نور ملایم، و گیاهان طبیعی استفاده شود.
•دیسکس‌ها اجتماعی‌اند و باید در گروه نگهداری شوند (۵ عدد یا بیشتر).
•رفتار صلح‌آمیز دارند و به آرامش و محیط بدون استرس نیاز دارند.
•نباید با ماهیان پرتحرک یا مهاجم (مثل بارب‌ها یا برخی تتراها) نگهداری شوند.
•بهترین همزیستان: نئون‌تتراها، رامیزی‌ها، کوریدوراس‌ها، و برخی گونه‌های صلح‌طلب.

تغذیه:
•همه‌چیزخوارند ولی به غذای پروتئینی علاقه دارند.
•تغذیه مناسب شامل:
•غذاهای زنده یا منجمد (مانند کرم خونی، آرتمیا)
•غذاهای مخصوص دیسکس (پلت با کیفیت بالا)
•ترکیب دست‌ساز شامل دل گاو، اسفناج و ویتامین‌ها (در صورت مهارت در آماده‌سازی)
نکته:غذا دادن بیش از حد یا غذای بی‌کیفیت باعث بیماری، کدر شدن رنگ و استرس می‌شود.

بیماری‌های شایع:
استرس ناشی از کیفیت آب که برای پیشگیری باید سطح آمونیاک و نیتریت صفر باشد.
بیماری نئون که با علائمی چون رنگ پریدگی و خمیدگی ماهی همراه است و برای درمان باید به دامپزشک مراجعه کرد.

6.ماهی مولی

ماهی مولی (Molly Fish) یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین ماهی‌های آکواریومی است. این ماهی‌ها از خانواده Poeciliidae هستند و خاستگاه‌شان بیشتر در مناطق گرمسیری آمریکای مرکزی و جنوبی است. انواع رایج ماهی مولی شامل: 1.مولی سیاه (Black Molly): کاملاً مشکی با ظاهر براق، 2.مولی دالماسی (Dalmatian Molly): سفید با لکه‌های مشکی، 3.مولی بادبانی (Sailfin Molly): دارای باله پشتی بزرگ و کشیده، 4.مولی طلایی یا نارجی (Golden Molly): به رنگ طلایی روشن یا نارنجی، 5.مولی بالن (Balloon Molly): با بدن کوتاه‌تر و شکم برجسته

ویژگی‌های کلی ماهی مولی:
•نام علمی: Poecilia sphenops (برای گونه‌ی رایج)
•طول عمر: حدود 3 تا 5 سال
•اندازه: 5 تا 10 سانتی‌متر
•نوع تولید مثل: زنده‌زا (نوزاد به‌صورت کامل به دنیا می‌آید، نه تخم)
•رفتار: آرام و اجتماعی
•سطح شنا: معمولا در میانه و سطح آب

نکات نگهداری:
•دمای مناسب: 24 تا 28 درجه سانتیگراد
•pH مناسب: 7.5 تا 8.5 (آب نیمه‌قلیایی)
•میزان آب: 40 لیتر برای گروه کوچک
•بهتر است در گروه نگهداری شوند (حداقل 3-4 عدد)
•سازگار با ماهی‌های آرام دیگر مثل گوپی، پلاتی، تترا، کوریدوراس
•گیاه‌های طبیعی مثل آنوبیاس یا والیسنریا می‌توانند به کیفیت آب و حس امنیت کمک کنند
•آب تمیز و فیلتر مناسب بسیار مهم است
•در صورت امکان، کمی نمک آکواریومی به آب اضافه شود (برای سلامت پوست و پیشگیری از بیماری)

تغذیه:
مولی‌ها همه‌چیزخوار هستند. غذاهای مناسب برای آن‌ها شامل:
•غذای پولکی یا گرانولی مخصوص ماهی‌های زنده‌زا
•جلبک‌ها (دوست دارند روی گیاهان یا سنگ‌ها بچرند)
•سبزیجات پخته‌شده (مثل اسفناج یا نخود له‌شده)
•غذاهای زنده یا منجمد مانند دافنی یا آرتمیا

7.ماهی اسکار

ماهی اُسکار (Oscar Fish) یکی از زیباترین و محبوب‌ترین ماهی‌های آکواریومی آب شیرین است، به‌ویژه در میان علاقه‌مندان به ماهی‌های بزرگ‌تر و تهاجمی. طول عمری بین 10 تا 15 سال دارند. انواع رایج ماهی اسکار شامل: 1.اسکار تایگر (Tiger Oscar): با رنگ مشکی و خطوط نارنجی-قرمز، 2.اسکار آلبینو (Albino Oscar): سفید یا کرمی با نقش‌های قرمز، 3.اسکار رد (Red Oscar): رنگ غالب قرمز و نارنجی، 4.اسکار طلایی (Golden Oscar): رنگ زرد یا طلایی با نقوش تیره‌تر، 5.اسکار بلو (Blue Oscar): نادرتر، با سایه‌های آبی و خاکستری.

مشخصات کلی ماهی اسکار:
•نام علمی: Astronotus ocellatus
•خانواده: سیکلیدها (Cichlidae)
•خاستگاه: رودخانه‌های آمازون، آمریکای جنوبی
•اندازه بالغ: حدود 20 تا 35 سانتی‌متر (در آکواریوم)
•رفتار: نیمه‌تهاجمی، بسیار باهوش و اجتماعی با انسان

شرایط نگهداری:
•حجم تانک مناسب: حداقل 200 لیتر برای یک جفت بالغ
•دما: 24 تا 28 درجه سانتی‌گراد
•pH: بین 6.5 تا 7.5
•سختی آب: متوسط
•فیلتراسیون: بسیار قوی (اسکارها تولید فضولات زیادی دارند)
•تعویض آب: منظم (هفتگی 20 تا 30 درصد)
•دکور: ساده، سنگ‌ها و ریشه‌های بزرگ (اسکارها دکور را جابجا می‌کنند)
•بهتر است با ماهی‌های کوچکتر نگهداری نشود (مثل گوپی یا تترا).
•اسکار به کیفیت پایین آب حساس است؛ تعویض آب منظم الزامی است.
•جابجایی وسایل در تانک توسط اسکار شایع است، پس از گیاهان مصنوعی یا مقاوم استفاده کنید.

تغذیه:
اسکارها گوشت‌خوار (Carnivore) هستند، ولی غذاهای متنوع می‌پذیرند:
•غذای پلت مخصوص سیکلیدها
•گوشت ماهی، دل گاو، کرم خونی، میگوی منجمد
•گاهی سبزیجات پخته یا نخود له‌شده (برای کمک به گوارش)
توجه: غذای زنده مانند ماهی قرمز توصیه نمی‌شود، چون احتمال انتقال بیماری وجود دارد.

رفتار و سازگاری:
•باهوش: ماهی اسکار صاحب خود را می‌شناسد و ممکن است به شیشه نزدیک شود یا حتی از دست غذا بگیرد.
•قلمروطلب: ممکن است به ماهی‌های کوچکتر یا ضعیف‌تر حمله کند.
•سازگاری با: دیگر سیکلیدهای بزرگ (مثل سورم، جک دمپسی)، بسته به خلق‌وخو

بیماری‌های شایع:
سوراخ در سر (Hole in the Head) به علت کمبود مواد معدنی بویژه ویتامین D و کلسیم، کیفیت پایین آب و یا انگل هگزامیتا که درمان آن شامل بخش مدیریتی (بهبود رژیم غذایی، افزایش تعویض آب و کاهش استرس) و شیمیایی است که باید توسط دامپزشک تجویز شود.  
باله پوسیدگی که در اثر عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌شود و علائمی همچون: باله‌های فرسوده یا خونریزی دارد و باید به دامپزشک مراجعه کرد.
بیماری سفیدک (Ich) که شامل علائمی چون: بی‌حالی، بی‌اشتهایی، لکه‌های سفید برروی بدن و... است که برای درمان باید به دامپزشک مراجعه کرد.

8.ماهی تترا نئون

ماهی تترا نئون (Neon Tetra) یکی از زیباترین و پرطرفدارترین ماهی‌های آکواریومی آب شیرین است. به‌خاطر رنگ‌های درخشان، رفتار صلح‌آمیز و نگهداری آسان، گزینه‌ای عالی برای آکواریوم‌های عمومی و مخصوصاً تازه‌کارهاست. طول عمری در حدود 5 سال دارد. دارای نوار آبی درخشان در قسمت بالایی بدن، نوار قرمز روشن در قسمت پایین بدن (از میانه تا دم) و بدن کشیده و شفاف با رنگ‌های نئونی (در نور بسیار زیبا دیده می‌شود).

مشخصات کلی:
•نام علمی: Paracheirodon innesi
•خانواده: Characidae (شاراسیده)
•خاستگاه: رودخانه آمازون در آمریکای جنوبی
•اندازه: حدود ۲.۵ تا ۴ سانتی‌متر
•رفتار: بسیار آرام و اجتماعی
•شنا کردن: بیشتر در وسط تانک
•نوع تولید مثل: تخم‌گذار

شرایط نگهداری:
•حجم تانک: حداقل ۳۰ لیتر برای گروهی کوچک (بهتر است گروهی حداقل ۶ تا ۱۰ عددی نگهداری شوند)
•دما مناسب: ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد
•pH مناسب: ۶ تا ۷ (آب اسیدی ملایم)
•سختی آب: کم تا متوسط
•نورپردازی: ملایم تا متوسط (نور زیاد ممکن است استرس‌زا باشد)
•گیاه طبیعی: بسیار توصیه می‌شود (مثلاً آنوبیاس، جاوا فرن، کریپتوکورین)
•تترا نئون ماهی گروهی است؛ تنهایی یا در تعداد کم دچار استرس می‌شود.
•تغییرات ناگهانی دما یا کیفیت پایین آب می‌تواند به بیماری منجر شود.

تغذیه:
تترا نئون‌ها همه‌چیزخوارند، اما دهان کوچکی دارند:
•غذای پولکی یا پودر شده مخصوص ماهی‌های کوچک
•غذای یخ‌زده یا زنده مانند دافنی، آرتمیا و کرم خونی (به اندازه ریز خرد شود)
•سبزیجات نرم پخته‌شده مثل اسفناج له‌شده (گاهی)

رفتار و سازگاری:
•بسیار صلح‌طلب
•سازگار با ماهی‌های آرام دیگر مثل:
•گوپی
•پلاتی
•کوریدوراس
•رامیزی
•تترا کاردینال
•حلزون‌ها و میگوهای کوچک (با احتیاط)
نباید با ماهی‌های بزرگ یا تهاجمی مثل اسکار، سورم، یا آنجل بالغ نگهداری شود چون ممکن است خورده شوند.

بیماری شایع:
بیماری نئون (neon tetra disease) که با علائمی چون بی‌اشتهایی، بی‌تحرکی، رنگ‌پریدگی و خمیدگی ستون فقرات همراه است که باید ماهی بیمار را از بقیه ماهی‌ها جدا کرده و ادامه درمان را به دامپزشک بسپارید.

9.ماهی لجن‌خوار

ماهی لجن‌خوار (که در زبان عامیانه به آن «ماهی تمیزکننده» هم گفته می‌شود) در واقع یک گروه از ماهی‌هاست که وظیفه‌ی اصلی آن‌ها خوردن جلبک، پسماند غذا و تمیز کردن دیواره‌های آکواریوم است. این ماهی‌ها برای کمک به حفظ تمیزی آکواریوم بسیار محبوب‌اند، اما هرکدام شرایط و نیازهای خاص خود را دارند.

انواع محبوب ماهی لجن‌خوار:
1. پلیکوی معمولی (Common Pleco)
•اندازه: تا ۳۰–۴۰ سانتی‌متر
•مزایا: جلبک‌خوار قوی
•معایب: خیلی بزرگ می‌شه، برای آکواریوم‌های کوچک اصلاً مناسب نیست
•نیاز به تانک: بالای ۱۵۰ لیتر

2. پلیکوی ریش‌دار (Bristlenose Pleco)
•اندازه: ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر
•مزایا: مناسب برای آکواریوم‌های کوچک‌تر (۶۰ تا ۱۲۰ لیتر)
•رفتار: صلح‌جو، شب‌فعال، جلبک‌خوار عالی
•نیاز: مخفی‌گاه‌هایی مثل چوب یا کوزه

3. کوری‌دوراس (Corydoras Catfish)
•اندازه: ۵ تا ۷ سانتی‌متر
•کاربرد: جمع‌آوری پسماند غذا از کف، نه جلبک‌خوار حرفه‌ای
•رفتار: بسیار صلح‌طلب، باید در گروه (۳ تا ۶ عدد) نگهداری شود
•مناسب برای: آکواریوم‌های اجتماعی کوچک تا متوسط

4. اوتوسینکلس (Otocinclus)
•اندازه: ۳–۵ سانتی‌متر
•ویژگی: یکی از بهترین جلبک‌خوارهای کوچک
•رفتار: آرام، نیازمند گروه، حساس به تغییر شرایط آب
•نیاز: آکواریوم تمیز با گیاه طبیعی

5. سیامی آلجی‌ایتر (Siamese Algae Eater)
•اندازه: ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر
•کاربرد: جلبک‌خوار فعال، از جمله جلبک سیاه
•رفتار: نیمه‌فعال، معمولاً صلح‌طلب
•مناسب برای: تانک‌های متوسط تا بزرگ با ماهی‌های اجتماعی

شرایط نگهداری کلی لجن‌خوارها:

اشتباه رایج: خیلی‌ها فکر می‌کنند لجن‌خوار نیازی به غذا ندارد. اما واقعیت این است که باید به‌طور منظم تغذیه بشود، مخصوصاً اگر جلبک در تانک کم باشد.

بیماری شایع:
حساس به بیماری Ich در دمای پایین.

10.ماهی سیچلاید پیکاک

ماهی سیچلاید پیکاک (Peacock Cichlid) یکی از زیباترین و رنگارنگ‌ترین ماهی‌های آکواریومی آب شیرین است. این ماهی‌ها بومی دریاچه مالاوی در آفریقا هستند و در بین سیچلایدهای آفریقایی، به خاطر رنگ‌های درخشان و رفتار نسبتاً صلح‌جو، بسیار محبوب‌اند.

مشخصات کلی ماهی سیچلاید پیکاک:
خانواده: سیچلایدهای آفریقایی (Cichlidae)
خاستگاه: دریاچه مالاوی (آفریقا)
اندازه: ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر (در بالغین)
طول عمر: ۵ تا ۸ سال (با شرایط نگهداری خوب)
رفتار: نیمه‌تهاجمی (کمتر از بسیاری سیچلایدهای آفریقایی)
رنگ‌ها: آبی، قرمز، زرد، نارنجی، بنفش و ترکیبی (در نرها)
نوع تولید مثل: تخم‌گذار (mouthbrooder – ماده تخم‌ها را در دهان نگه می‌دارد.
نرها رنگارنگ و درخشان‌اند.
ماده‌ها معمولاً خاکستری یا نقره‌ای هستند و کمتر رنگ دارند.
در آکواریوم، فقط نرها جذابیت بصری دارند، به همین دلیل اغلب فقط نرها نگهداری می‌شوند.

شرایط نگهداری:
حجم تانک: حداقل ۱۵۰ لیتر برای گروهی کوچک (بزرگ‌تر بهتر)
دما: ۲۴ تا ۲۸ درجه سانتیگراد
سختی آب:متوسط تا بالا
فیلتر قوی (ضروری برای کیفیت آب)
دکور تانک: سنگ و غارهای زیاد، بستر شنی – بدون گیاه ظریف
به کیفیت آب بسیار حساس‌اند؛ تعویض منظم آب ضروری است.
در تانک‌های شلوغ‌تر (از نظر سنگ و پناهگاه)، خشونت کاهش می‌یابد.
بهتر است با ماهی‌های کوچک مثل تترا یا گوپی نگهداری نشوند؛ زیرا ممکن است شکار بشوند.

تغذیه:
پیکاک‌ها همه‌چیزخوارند با تمایل به پروتئین بیشتر.
غذاهای مناسب:
•پلت مخصوص سیچلاید آفریقایی
•غذاهای منجمد مثل کرم خونی و دافنی
•سبزیجات (اسفناج، نخود پخته)
•آرتمیا یا غذاهای زنده
توجه: از دادن غذاهای پرچربی یا گوشتی سنگین مثل دل گاو پرهیز کنید، چون به دستگاه گوارش سیچلاید آسیب می‌زند.

بیماری شایع:
بیماری Malawi Bloat که با علامت تورم شکم همراه است و باید برای درمان به دامپزشک مراجعه کنید.

دکتر کیان هادی
کارآموز کلینیک آدورینا