تأثیرات روانی حضور پت‌ها بر کودکان و سالمندان خانواده
حیوانات خانگی، به‌ویژه سگ‌ها، گربه‌ها و پرندگان، در بسیاری از خانواده‌ها به‌عنوان اعضای عزیز و همراهان وفادار حضور دارند. حضور پت‌ها نه تنها بر بهبود وضعیت جسمی و روحی افراد تأثیر مثبت دارد بلکه می‌تواند به‌ویژه برای کودکان و سالمندان اثرات روانی و اجتماعی مثبتی ایجاد کند. در این مقاله، تأثیرات روانی و اجتماعی حضور پت‌ها در زندگی کودکان و سالمندان بررسی خواهد شد.

تأثیرات حضور پت‌ها بر کودکان
حیوانات خانگی می‌توانند نقشی بسیار مهم در رشد عاطفی و اجتماعی کودکان ایفا کنند. از تقویت مسئولیت‌پذیری تا کاهش اضطراب و تنهایی، پت‌ها می‌توانند به‌عنوان یک همراه و معلم عاطفی برای کودکان عمل کنند.
1.تقویت مسئولیت‌پذیری و مهارت‌های مراقبتی
یکی از بزرگ‌ترین فواید داشتن حیوان خانگی برای کودکان، تقویت حس مسئولیت‌پذیری است. کودکان از همان سنین پایین می‌آموزند که از یک موجود زنده مراقبت کنند. این مسئولیت شامل تغذیه، نظافت، بازی و مراقبت از پت است. این رفتار به آن‌ها کمک می‌کند که احساس کنند مسئولیت دیگری بر عهده دارند که نیاز به مراقبت و توجه دارد. کودکانی که مسئولیت‌های مربوط به نگهداری از پت‌های خود را بر عهده می‌گیرند، معمولاً در سایر جنبه‌های زندگی نیز مسئولیت‌پذیرتر و مستقل‌تر می‌شوند.
2.کاهش اضطراب و تنهایی
بسیاری از کودکان در دوران‌هایی از زندگی خود ممکن است با اضطراب اجتماعی، مشکلات مدرسه یا احساس تنهایی مواجه شوند. حضور یک پت می‌تواند به آن‌ها کمک کند که احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشند. پت‌ها به‌ویژه در مواقعی که کودکان با فشارهای اجتماعی روبه‌رو می‌شوند (مانند ورود به مدرسه جدید یا مواجهه با تغییرات خانوادگی)، می‌توانند به‌عنوان یک منبع حمایتی غیرقضائی و بی‌قید عمل کنند. این امر به کودکان کمک می‌کند تا اضطراب خود را کاهش دهند و احساس تنهایی نکنند.
3.افزایش همدلی و مهارت‌های اجتماعی
مراقبت از پت‌ها به کودکان کمک می‌کند تا مفهوم همدلی را بیاموزند. کودکان می‌آموزند که نیازهای یک موجود زنده را درک کرده و برای برطرف کردن آن‌ها اقدام کنند. این فرآیند باعث می‌شود که آن‌ها در مواجهه با دیگران بیشتر احساس همدلی کنند و به روابط اجتماعی خود ارزش بیشتری قائل شوند. کودکانی که از پت‌های خانگی مراقبت می‌کنند معمولاً در تعاملات اجتماعی خود مهارت‌های بیشتری دارند و بهتر می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.
4.حمایت عاطفی در دوران‌های سخت
حضور یک حیوان خانگی می‌تواند به کودکان کمک کند تا با مشکلات عاطفی خود بهتر کنار بیایند. به‌ویژه در مواقعی که کودکان با بحران‌های عاطفی یا استرس‌های مختلف مانند جدایی والدین، مشکلات مدرسه یا از دست دادن یک عزیز روبه‌رو هستند، پت‌ها می‌توانند منبعی از محبت غیرمشروط و وفاداری باشند. این همراهی به کودکان کمک می‌کند که احساس راحتی بیشتری کنند و از بحران‌های عاطفی خود عبور کنند.
تأثیرات حضور پت‌ها بر سالمندان
حضور حیوانات خانگی برای سالمندان، به‌ویژه کسانی که دچار انزوا یا مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب هستند، می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر سلامت جسمی و روانی آن‌ها بگذارد. بسیاری از سالمندان که دچار احساس تنهایی و انزوا می‌شوند، می‌توانند از حضور یک حیوان خانگی بهره‌مند شوند.
1.کاهش احساس تنهایی و افزایش تعلق اجتماعی
یکی از مشکلات رایج در میان سالمندان، احساس تنهایی و انزواست. سالمندانی که خانواده یا دوستان کمی دارند یا به دلیل بیماری‌ها و مشکلات جسمی قادر به برقراری ارتباطات اجتماعی نیستند، ممکن است دچار افسردگی شوند. حضور یک حیوان خانگی می‌تواند به سالمندان کمک کند تا از این احساس انزوا رهایی یابند. پت‌ها به‌عنوان همراهانی وفادار و محبت‌آمیز می‌توانند حس تعلق اجتماعی را در سالمندان تقویت کنند. این ارتباط عاطفی می‌تواند به سالمندان کمک کند که احساس کنند هنوز در زندگی ارزشمند و مفید هستند.
2.افزایش فعالیت بدنی و بهبود سلامت جسمی
سالمندانی که پت دارند معمولاً فعالیت بدنی بیشتری دارند. به‌ویژه در مورد سگ‌ها، پیاده‌روی و بازی با پت می‌تواند باعث شود که سالمندان بیشتر از خانه خارج شوند و تحرک بیشتری داشته باشند. این فعالیت‌ها نه تنها به بهبود سلامت جسمی کمک می‌کند بلکه باعث ترشح اندورفین‌ها، هورمون‌های خوشی، می‌شود که به بهبود روحیه و کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند. در واقع، حضور یک حیوان خانگی می‌تواند به سالمندان انگیزه‌ای برای انجام فعالیت‌های بدنی بیشتر و حفظ سلامتی بدهد.
3.حمایت عاطفی و کاهش افسردگی
سالمندان بسیاری که از افسردگی رنج می‌برند، می‌توانند از حمایت عاطفی حیوانات خانگی بهره‌مند شوند. پت‌ها در مواقع غم‌انگیز یا زمان‌های بحران‌های عاطفی، مانند از دست دادن نزدیکان یا مشکلات بهداشتی، می‌توانند منبعی از آرامش و حمایت بی‌قید و شرط باشند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سالمندانی که حیوانات خانگی دارند، معمولاً کمتر دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند و به‌طور کلی از کیفیت زندگی بالاتری برخوردارند.
4.افزایش حس مسئولیت و داشتن هدف
سالمندان ممکن است به دلایل مختلف، از دست دادن همسر یا دوستان، احساس کنند که زندگی آن‌ها فاقد هدف است. نگهداری از یک حیوان خانگی می‌تواند به آن‌ها حس مسئولیت و هدف بدهد. سالمندان معمولاً به حیوانات خانگی خود وابسته می‌شوند و از آن‌ها مراقبت می‌کنند. این مسئولیت می‌تواند به سالمندان کمک کند تا احساس کنند که هنوز نقش مهمی در زندگی دارند و به یک موجود زنده کمک می‌کنند.

نتیجه‌گیری
حضور پت‌ها در خانواده می‌تواند تأثیرات فراوان و مثبتی بر زندگی روانی و اجتماعی کودکان و سالمندان بگذارد. برای کودکان، پت‌ها فرصتی برای یادگیری مسئولیت‌پذیری، افزایش همدلی، بهبود مهارت‌های اجتماعی و کاهش اضطراب فراهم می‌کنند. در مورد سالمندان، حضور یک پت می‌تواند به کاهش احساس تنهایی، بهبود سلامت روانی و جسمی و افزایش حس مسئولیت کمک کند. به‌طور کلی، حیوانات خانگی به‌عنوان همراهانی وفادار، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد دارند و می‌توانند به‌ویژه برای کودکان و سالمندان عامل حمایتی و انگیزشی باشند.

                                                                                  دکتر مژده فهری - کلینیک دامپزشکی آدورینا