چگونه یک اردک خانگی سالم و شاد داشته باشیم؟
اردک‌ها پرندگانی باهوش، جذاب و دوست‌داشتنی هستند که در صورت مراقبت صحیح، می‌توانند سال‌ها در کنار انسان با سلامت کامل و شادابی زندگی کنند. برخلاف تصور عموم، نگهداری از اردک تنها به تأمین آب و غذا محدود نمی‌شود؛ این پرندگان، موجوداتی حساس، اجتماعی و نیازمند توجه ویژه، محیط زیست مناسب و تعامل عاطفی هستند. در این مقاله، به‌صورت علمی، عملی و جامع به بررسی تمام جنبه‌های مراقبت از اردک خانگی خواهیم پرداخت تا شرایطی ایده‌آل برای زندگی آن‌ها فراهم گردد.
۱. محیط زندگی اردک‌ها
محیط زندگی اردک تأثیر مستقیمی بر سلامت جسمی و روانی آن دارد. اردک‌ها به فضای باز، هوای تازه، نور طبیعی و آب برای شنا نیاز دارند.
ویژگی‌های محیط ایده‌آل برای اردک خانگی:
•فضای کافی برای حرکت: برای هر اردک حداقل ۱.۵ تا ۲ مترمربع فضای باز در نظر گرفته شود.
•دسترسی به آب برای شنا: وجود استخر کم‌عمق یا وان پلاستیکی تمیز برای شنا ضروری است. آب باید به‌طور منظم تعویض گردد تا از آلودگی و بیماری جلوگیری شود.
•نور طبیعی و محیط نیمه‌سایه: دسترسی به نور خورشید لازم است، اما سایه نیز جهت جلوگیری از گرمای شدید ضروری است.
•بستر طبیعی یا خاکی: سطحی پوشیده از خاک نرم، چمن یا ماسه برای جست‌وجوی طبیعی اردک‌ها بسیار مناسب است.
•تهویه مناسب و رطوبت کنترل‌شده: برای پیشگیری از بیماری‌های تنفسی، تهویه‌ی کافی به‌ویژه در لانه شبانه اهمیت دارد.
۲. تغذیه‌ی علمی و متعادل
تغذیه صحیح، پایه و اساس سلامت اردک است. یک رژیم غذایی متعادل، از بروز اختلالات گوارشی، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات تخم‌گذاری جلوگیری می‌کند.
اجزای اصلی رژیم غذایی اردک‌ها:
•غلات و دانه‌ها: نظیر ذرت، جو و گندم
•سبزیجات تازه: شامل کاهو، اسفناج، برگ چغندر و نخودفرنگی
•منابع پروتئینی: کرم خاکی، حشرات خشک‌شده و خوراک پلت مخصوص اردک‌ها
•منابع کلسیم: پوسته صدف، پودر استخوان یا مکمل‌های پرندگان
•آب تمیز و تازه: اردک‌ها به آب فراوان، به‌ویژه هنگام غذا خوردن نیاز دارند.
نکات مهم تغذیه‌ای:
•از نان سفید و غذاهای شور یا فرآوری‌شده اجتناب شود.
•مصرف پیاز، سیر و سیب‌زمینی خام برای اردک‌ها خطرناک و سمی است.
•جوجه‌اردک‌ها باید از خوراک مخصوص با پروتئین بالا و فاقد دارو (non-medicated) استفاده کنند.
۳. بهداشت و لانه‌سازی مناسب
سلامت اردک علاوه بر تغذیه، نیازمند محیطی تمیز و لانه‌ای امن است. رعایت نکات بهداشتی نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها ایفا می‌کند.
ویژگی‌های لانه‌ی استاندارد:
•پوشش کف با خاک‌اره یا کاه خشک جهت جذب رطوبت و تأمین گرما
•حفاظت کامل در برابر شکارچیان نظیر سگ، روباه، مار و پرندگان شکاری
•سقف مناسب برای محافظت از باد و باران
•تمیزکاری هفتگی همراه با تعویض بستر و استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده بی‌خطر برای پرندگان
مراقبت‌های بهداشتی ضروری:
•انجام واکسیناسیون بر اساس توصیه دامپزشک
•کنترل انگل‌های داخلی و خارجی هر ۳ تا ۶ ماه
•پایش روزانه‌ی رفتار و وضعیت پر، پاها و چشم‌ها
•بررسی وزن، به‌ویژه در فصل سرما یا زمان تخم‌گذاری
۴. نیازهای اجتماعی و رفتاری
اردک‌ها موجوداتی اجتماعی هستند که در صورت محرومیت از تعامل، دچار افسردگی، استرس و رفتارهای ناسالم می‌شوند.
دلایل اجتناب از نگهداری اردک به‌صورت تنها:
•تنهایی سبب ایجاد استرس مزمن می‌شود.
•ممکن است منجر به بی‌اشتهایی، فریادهای مداوم یا رفتارهای خودآزار شود.
راهکارها:
•نگهداری حداقل دو اردک با یکدیگر
•در صورت نگهداری تکی، اختصاص زمان روزانه برای تعامل و بازی با اردک ضروری است.
فعالیت‌های پیشنهادی برای غنی‌سازی محیط:
•استفاده از استخر با اسباب‌بازی‌های شناور مانند توپ یا برگ سبز
•جعبه‌های جست‌وجو با پنهان‌سازی غذا در یونجه یا خاک
•آینه برای تحریک اجتماعی کوتاه‌مدت
•مسیرهای بازی با موانع سبک
رفتار طبیعی و هشداردهنده اردک:
•رفتار طبیعی: شنا کردن، تمیز کردن پرها، جست‌وجو در خاک، خواب کوتاه
•رفتار غیرطبیعی: جیغ‌زدن مداوم، پرکنی، انزوا، اضطراب و پرش‌های ناگهانی
۵. تخم‌گذاری و تولیدمثل
اردک‌های ماده معمولاً از ۵ تا ۷ ماهگی آغاز به تخم‌گذاری می‌کنند. وجود نر برای تولید تخم ضروری نیست، اما برای تولید جوجه لازم است.
شرایط بهینه برای تخم‌گذاری:
•دریافت حداقل ۱۴ ساعت نور طبیعی یا مصنوعی در روز
•رژیم غذایی غنی از پروتئین و کلسیم
•محیطی آرام و عاری از تنش
ویژگی‌های لانه‌ی تخم‌گذاری:
•بستر نرم از کاه یا خاک‌اره
•مکان تاریک و دور از رفت‌وآمد
•لانه‌ی اختصاصی برای هر اردک ماده
مراحل جوجه‌کشی طبیعی:
•خوابیدن اردک ماده روی ۱۰ تا ۱۴ تخم
•دوره‌ی جوجه‌کشی حدود ۲۸ روز
•فراهم‌سازی محیطی ساکت و ایمن
مراقبت از جوجه‌اردک‌ها:
•تأمین دمای اولیه حدود ۳۲ درجه سانتی‌گراد و کاهش تدریجی آن
•تغذیه با خوراک مخصوص جوجه‌اردک با پروتئین بالا
•دسترسی به آب تمیز، کم‌عمق و گرم
•جلوگیری از تماس با سرما، رطوبت و جریان هوا
جمع‌بندی
نگهداری از یک اردک خانگی سالم و شاد نیازمند آگاهی، علاقه و تعهد است. اردک‌ها پرندگانی باهوش، اجتماعی و نسبتاً حساس هستند که در صورت تأمین شرایط محیطی مناسب، تغذیه علمی، بهداشت کافی و تعامل اجتماعی مؤثر، نه‌تنها زندگی سالمی خواهند داشت، بلکه رفتارهای طبیعی، تخم‌گذاری منظم و حتی تولیدمثل موفقی را تجربه خواهند کرد. توجه به این نکات می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش و پُرثمر از نگهداری اردک برای شما به ارمغان آورد.
دکتر مژده فهری-کلینیک دامپزشکی آدورینا
دیدگاه خود را بنویسید